W sklepach znajdziemy setki rodzajów farb – matowe, satynowe, ceramiczne, ekologiczne, zmywalne… Wybór jest ogromny, a każda obiecuje doskonały efekt. Jak więc znaleźć taką, która będzie nie tylko estetyczna i trwała, ale także bezpieczna dla zdrowia? Czy są takie, od zapachu których nie boli głowa?

Regularnie zmywam ze ściany ślady po lakierze do paznokci, szczególnie wokoło włączników światła. Kiedyś ścierałam ze ścian ślady farb i kredek. Sprawdziłam doświadczalnie, z których farb kredki ścierają się dobrze i na jakich pozostają do kolejnego malowania : )

Moje poszukiwania idealnej, zdrowej farby zaczęły się od chęci uniknięcia bólu głowy i pieczenia oczu. Intensywny zapach farb świadczy o wysokiej zawartości potencjalnie szkodliwych substancji w powietrzu. Szukałam farby, która nie tylko będzie estetyczna, łatwa do czyszczenia, ale także bezpieczna dla wszystkich domowników.

Znalazłam kilka naprawdę dobrych farb w różnych cenach – zerknij poniżej!

Jakie farby są najlepsze?

Podczas poszukiwań zdrowej farby sprawdzam jej skład i poziom emisji Lotnych Związków Organicznych w dokumentacji technicznej. Niestety, często zamiast konkretów o emisji LZO (w tym formaldehydu), spotykałam się z marketingowym żargonem. Dzięki mojej wiedzy technicznej oraz doświadczeniu w czytaniu dokumentów, miałam ułatwione zadanie, ale jak ktoś z innej branży ma znaleźć odpowiednią farbę?

Pomogę ci. Poniżej przeczytasz jak wybrać farbę do ścian.

Dlaczego warto unikać LZO?

LZO czyli Lotne Związki Organiczne (angielski skrót: VOC) są winowajcami silnego zapachu niektórych farb na bazie oleju i rozpuszczalników, który jest wynikiem uwalniania zanieczyszczeń do atmosfery podczas wysychania farby. LZO to substancje chemiczne, które mogą mieć poważny wpływ na zdrowie. To grupa kilkuset związków, z których najpowszechniejsze to m.in. toluen, ksylen, benzen, formaldehyd czy aceton. W temperaturze pokojowej przechodzą w stan lotny, co oznacza, że są w powietrzu w naszym domu i mogą być toksyczne. Dlatego ważne jest, aby wybierać farby o niskiej zawartości LZO, szczególnie w domach, gdzie przebywają dzieci.

Jakie farby są najlepsze?

Na rynku pojawia się coraz więcej farb o niskiej zawartości LZO. Normy mówią o maksymalnym dopuszczalnym poziomie emisji 30 g/l. Dobre farby mają ten poziom znacznie niższy. Przy wyborze warto zwrócić uwagę na Karty Charakterystyki, które powinny zawierać informacje o zawartości LZO oraz innych potencjalnie szkodliwych substancjach.

Jednym z lepszych wyborów są farby na bazie wody, które mają oznaczenie LZO poniżej 5 g/l.

Te najlepsze mają poziom emisji LZO pomiędzy 0 a 1 g/l, przy czym zero oznacza minimalną emisję, pomijalną w pomiarach.

Karty Charakterystyki znajdziesz na stronie producenta farby w zakładce Dokumenty lub Dodatkowe informacje. Jeśli ich nie mogę znaleźć to dzwonię lub piszę do sklepu, na główny adres kontaktowy i zwykle otrzymuję takie dokumenty mailem.

Certyfikaty i ich znaczenie

Najbardziej wiarygodne certyfikaty, takie jak Green Seal® czy Greenguard (najlepszy to standard Gold), są wydawane przez niezależne organizacje. Często spotyka się też certyfikaty wystawiane przez producentów, co może budzić wątpliwości co do ich rzetelności. Zwracaj uwagę na certyfikaty potwierdzone przez niezależne jednostki, które zapewniają, że produkt spełnia rygorystyczne normy.

Tak, dobrze zrozumiałaś/eś – niektóre firmy same sobie wystawiają certyfikaty. Trafiam na takie pomysły też wśród rodzimych producentów.

Polecam certyfikaty wydane przez EU Ecolabel, Nordic Ecolabel oraz rekomendacje Polskiego Towarzystwa Alergologiczego. Niektóre farby do wnętrz mają również wydany Atest Higieniczny i dla mnie osobiście jest to  najlepsze potwierdzenie jakości farby w aspekcie wpływu na zdrowie. Warto zwrócić uwagę na datę wydania takiego atestu – ważny jest od 3 do 5 lat.

Praktyczne porady dotyczące wyboru farby

Podsumowując: napisy na opakowaniu typu „eko”, „zrównoważona” czy „dbamy o środowisko” mogą być jedynie dekoracją. Szukając zdrowej farby, warto sprawdzić Karty Charakterystyki pod kątem zawartości LZO, formaldehydu i fenoli. Farby bezrozpuszczalnikowe, na bazie wody, z deklarowaną wartością LZO < 1 g/l, z certyfikatami ekologicznymi, a najlepiej z Atestem Higienicznym są najlepszym wyborem.

Pamiętaj, że nawet jeśli farba deklaruje zerowy poziom LZO, to może zawierać minimalne ilości tych substancji.

Czy warto inwestować w droższe farby?

Nie zawsze wyższa cena oznacza lepszą jakość. Na przykład, jedna z droższych farb na rynku zawierała LZO na poziomie 10 g/l, mimo że jej reklama sugerowała zdrowe właściwości i była reklamowana jako farba do pokoi dzieci. Z kolei inne farby, mało reklamowane okazały się być znakomitym wyborem po sprawdzeniu ich dokumentów technicznych – miały zerową zawartość LZO i ceramiczną powłokę – możliwą do szorowania.

Jedną z lepszych farb do wnętrz jest farba Ecomat, która deklaruje zerową zawartość LZO. Jak podaje producent, zastosowane pigmenty nadające kolory, mogą zawierać LZO. Kolory pastelowe zawierają minimalną ilość tych związków, a kolory ciemne mogą zawierać ich więcej. To cenna informacja, która moim zdaniem może dotyczyć też innych producentów.

Znaną farbą na bazie wody z mineralnymi pigmentami jest Farrow & Ball. To farby z wyższej półki cenowej, słynące ze znikomej zawartości LZO i unikalnych kolorów. Te bogato pigmentowane farby, całkowicie wodorozcieńczalne.

Farbą w średnim przedziale cen, z której łatwo zmyć zabrudzenia, jest Sigma Ceramic Clean. Na inną dobrą farbę w przystępnej cenie trafiłam ostatnio w markecie budowlanym: Beckers Designer Collection. Kolejny producent dobrych farb to Benjamin Moore. To droższe farby i zarazem bardzo dobre produkty do wnętrz.

Niektórzy producenci często zmieniają składy swoich produktów dlatego warto za każdym razem dokładnie sprawdzać dokumentację techniczną, aby zadbać o zdrowie najbliższych.

Farby i ich wpływ na zdrowie dzieci

Jak farby mogą wpływać na zdrowie dzieci? Związki wchodzące w skład LZO, takie jak formaldehyd, toluen, aceton, benzen wpływają zwłaszcza na układ nerwowy dzieci. Mogą zaburzać koncentrację, wpływać na zdolność uczenia się, obniżać odporność. Używając farb o niskiej zawartości LZO, dbasz o bezpieczeństwo domowników. Badania wykazują, że małe dzieci spędzają w domu do 95% czasu, dlatego warto postawić na farby, które wspierają ich rozwój w wielu aspektach, tych również zdrowotnych.

Jakie farby są najlepsze dla dzieci?

Pod względem zawartości LZO najlepsze są farby całkowicie na bazie naturalnych składników.

Należą do nich farby mineralne, takie jak farby gliniane i wapienne. To zarazem farby przepuszczające parę wodną, które pozwalają ścianom „oddychać”. Farby gliniane i wapienne nie nadają się do szorowania. W tym przypadku twórczość dziecięca zostaje do następnego malowania.

Czyszczenie i trwałość farb

Wybierając farby, warto zwrócić uwagę na ich odporność na szorowanie, szczególnie w pomieszczeniach takich jak korytarze czy kuchnie. Niektóre farby, mimo że mają niską zawartość LZO, mogą mieć małą odporność na szorowanie i różną trwałość kolorów. Warto znaleźć balans między zdrowiem a funkcjonalnością.

Remont i zdrowie – co warto wiedzieć?

W oczekiwaniu na narodziny dziecka, lepiej unikać malowania ścian, szczególnie w zimie, gdy nie możemy wietrzyć wystarczająco intensywnie i długo. Warto wybrać najlepszą możliwą farbę i dobrze wietrzyć pomieszczenie. Przy okazji wietrzenie to bardzo dobry nawyk. Nawet najlepsza farba nie jest całkowicie wolna od szkodliwych substancji. Czasami lepiej poczekać z remontem do cieplejszych dni i szeroko otwierać okna.

Co zrobić jeśli jest zima i muszę pomalować mieszkanie? Tak mi się przydarzyło, gdy zalał mi mieszkanie sąsiad i remont był konieczny natychmiast. Zrobiłam tak: po malowaniu nagrzałam mieszkanie – co przyspieszyło odparowanie farb, następnie szybka wymiana całego powietrza w domu. I tak codziennie przez kilka dni. Po tygodniu zrobiłam ozonowanie mieszkania, powtórzone jeszcze raz miesiąc później. W międzyczasie działał oczyszczacz powietrza, taki klasyczny z filtrami HEPA.

Podsumowanie

Farby o niskiej zawartości Lotnych Związków Organicznych pomagają zmniejszyć wpływ wykończeni i dekoracji na jakość powietrza w domu – nie tylko w trakcie malowania, ale też przez długi czas po remoncie.

Gdy byłam młodą mamą nie wiedziałam co to jest LZO, słuchałam sprzedawców, oglądałam reklamy, robiłam niezbyt mądre zakupy. Niedawno zdałam sobie sprawę, że mimo, iż tematy zdrowia i ekologii poruszane są w mediach coraz częściej, to wiedza na temat wpływu materiałów wykończeniowych na zdrowie nie jest powszechna, a nawet, że jest to wiedza ekskluzywna. W miarę jak powstają coraz bardziej szczelne domy, zapewniające lepszą izolację i zatrzymywanie ciepła, ważniejsze niż kiedykolwiek jest wybranie farby, która wspiera dobrą jakość powietrza w pomieszczeniu. Szczególnie w pokojach dzieci i sypialniach, czyli tam gdzie spędzamy najwięcej czasu w ciągu doby.